به گزارش خبرگزاری فارس از اصفهان، هفته گذشته، احمد مقدسی، رئیس هیأت مدیره انجمن صنفی گاوداران ایران از تصویت قیمت ۶۴٠٠ تومان برای هر کیلوگرم شیر خام با چربی ۳.۲ درب گاوداری در ستاد تنظیم بازار خبر داد؛ این خبر واکنش‌های مختلفی را در پی داشت و در نهایت رئیس دفتر رئیس‌جمهور افزایش قیمت شیر خام را رد کرد.
شیر و فراورده‌های لبنی آن از اقلام اساسی خانوار است که باید با قیمت مناسب در اختیار افراد قرار گیرد؛ اما از سوی دیگر قیمت شیر باید به گونه‌ای باشد که گاوداری‌ها بتوانند با درآمد حاصل از فروش آن، از پس هزینه‌های خود بربیایند و عملاً توانایی ادامه کار داشته باشند.
استان اصفهان به گفته مرتضی رضایی، معاون امور تولیدات دامی وزارت جهاد کشاورزی با تولید یک میلیون و ۳۷٠ هزار تن شیر، در جایگاه نخست کشور قرار دارد و بنابراین، زمانی که صحبت از مشکلات تولید شیر خام می‌شود، اصفهان اولین استانی است که مورد خطاب قرار می‌گیرد.
قیمت شیر ثابت و هزینه‌ها رو به رشد است
امیر زرگران، در گفت‌وگو با خبرنگار فارس، در این رابطه اظهار داشت: یک واحد گاوداری یک بنگاه اقتصادی است و زمانی که بنگاه اقتصادی نتواند محصول خود را با یک سود متعارف به فروش برساند دچار زیان می‌شود و ادامه این روند، تعطیلی و ورشکستگی واحد را در پی خواهد داشت.
مدیرعامل اتحادیه دامداران استان اصفهان ادامه داد: سال گذشته افزایش چشمگیر قیمت نهاده‌های دامی را داشتیم و از سال گذشته تا کنون نیز افزایش قیمت کرایه حمل و نقل، حقوق کارگران، هزینه‌های واکسن و دارو و سایر هزینه‌های جانبی برای دامداران رقم خورده است؛ این در حالی است که نرخ شیر از سال گذشته تا کنون ثابت است و مسلماً دامدار دچار زیان خواهد شد.
وی تصریح کرد: جالب اینجاست که قیمت مصوب شیر خام سال گذشته ستاد تنظیم بازار بر اساس تأمین کالاهای ذرت، جو، سویا و سبوس توسط دولت بوده که آن هم صد در صد تأمین نشده و همان نیز افزایش قیمت داشته است.
نقد می‌دهیم، نسیه می‌گیریم
زرگران با اشاره به اینکه پرداخت دامدار نقدی و برگشت مطالبات وی با چند ماه تأخیر است، عنوان کرد: به طور مثال برای خرید از بازارگاه، سهمیه‌ای از ذرت و جو و سویا توسط معاونت امور دام جهاد کشاورزی استان برای شما در سامانه بازارگاه در نظر گرفته می‌شود که با اتمام خرید در همان زمان پول از حساب شما برداشت می‌شود اما بار خریداری شده با چند ماه تأخیر(بعضا بیش از سه ماه) به دست دامدار می‌رسد و در این مدت، دامدار چاره‌ای جز خرید از بازار آزاد که آن هم با افزایش قیمت همراه بوده ندارد؛ علاوه بر این مطالبات ما از فروش شیر به کارخانه هم با چند ماه تأخیر پرداخت می‌شود.
افزایش قیمت و کمبود علوفه برای دامداران
مدیرعامل اتحادیه دامداران استان اصفهان در رابطه با تأمین علوفه مورد نیاز دامداران گفت: امسال شرایط سخت خشکسالی را در کل کشور داشتیم اما آثار آن در اصفهان که رتبه ویژه‌ای هم از لحاظ دامپروری و هم از لحاظ کشت علوفه دارد مشهودتر است؛ با نبود کشت و کار دامداران نیز در تأمین علوفه دچار مشکل شده‌اند.
وی افزود: در حال حاضر هم با کمبود علوفه و هم با افزایش قیمت علوفه داخلی، در حال پیگیری واردات علوفه به کشور با ارز ۴۲٠٠ هستیم و دولت باید هر چه سریع‌تر اقدامات لازم برای تأمین علوفه دامدار را انجام دهد چرا که اگر دیر اقدام شود، دیگر نتیجه مورد نظر را نخواهد داشت.
زرگران تأکید کرد: قیمت علوفه به صورت روزانه تغییر می‌کند اما به طور مثال یونجه در حال حاضر کیلویی ۵۲٠٠ تومان است؛ با یک محاسبه ساده، فقط با در نظر گرفتن یونجه ۵۲٠٠ تومانی و شیر خام ۴۵٠٠ تومانی می‌بینیم که تولید شیر توسط دامدار به صرفه نیست و نیاز به چاره‌اندیشی سریع و به موقع دارد.
مدیرعامل اتحادیه دامداران استان اصفهان اصلاح قیمت خرید شیر خام، تأمین نهاده به شکلی که قیمت تمام شده برای دامدار کاهش یابد، برداشتن تعرفه صادرات شیر خشک برای آزاد شدن شیر خشک مازاد دپو شده در استان و اجازه صادرات دام زنده در شرایطی که دامدار نمی‌تواند نهاده دام خود را تأمین کند و از طرفی با بی استقبالی بازار روبروست، را از جمله راهکارهای اجرایی برای کاهش زیان دامداران بیان کرد.
وی در مورد تعیین قیمت شیر از طریق نظام عرضه و تقاضا گفت: اینکه بخشی از قیمت‌ها دستوری باشد و بخشی دیگر نه، امکان‌پذیر نیست.
اگر کشتار دام مولد ادامه یابد، امنیت غذایی کشور به خطر می‌افتد
زرگران در پایان تأکید کرد: کشور ما هم دچار مشکلات اقتصادی ناشی از کرونا و هم تحریم است و دامدار مشکلاتی که دولت با آن روبروست را درک می‌کند اما امنیت غذایی کشور که یکی از ارکان مهم آن تولید مواد پروتئینه مثل شیر خام و گوشت قرمز است نباید به خطر بیافتد و اگر مشکلات تولید در این حوزه حل نشود و کشتار دام مولدی که سال‌ها اصلاحات ژنتیکی بر روی آن صورت گرفته ادامه یابد، کشور نیازمند واردات کالاهایی می‌شود که امنیت غذایی مردم به آن گره خورده است.
در ادامه به سراغ صاحب یک گاوداری رفتیم، تقیان صاحب یک گاوداری با ۱۵٠ رأس دام است و علاوه بر خودش ۴ نفر دیگر به صورت مستقیم و ۶ نفر به صورت غیر مستقیم از این راه کسب روزی می‌کنند؛ خدا را شکر می‌کند اما می‌گوید نمی‌داند تا چه زمانی می‌تواند دوام بیاورد.
صاحب این گاوداری اظهار می‌کند: از سال گذشته تا کنون قیمت سه علوفه اصلی دام یعنی یونجه، سوفال و چاپر افزایش شدیدی پیدا کرده به طوری که قیمت هر کیلو سوفال حدود ۶۰۰ درصد و هر کیلو یونجه و سیلوی ذرت حدود ۲۰۰درصد افزایش یافته و به سختی تهیه می‌شود و با فروش نقدی علوفه کار بسیار دشوار شده است.
وی عنوان می‌کند: از طرفی میزان دستمزد کارگران در حدود ۵۰ درصد و استهلاک ادوات گاوداری از قبیل شیردوش، فیدرمیکسر، آسیاب میکسر، تراکتور و... و نیز دارو و درمان دام‌ها به طور سرسام‌آوری افزایش یافته است.
نهاده بی‌کیفیتی که با تأخیر به دامداری می‌رسد
صاحب این واحد تولیدی اضافه می‌کند: نهاده‌های دامی هم که از طریق سامانه بازارگاه به صورت محدود برای دامداران بارگذاری می‌شود با مشکلات زیادی همچون تأخیر در تحویل و نداشتن کیفیت و داشتن ناخالصی ماسه همراه است؛ نهاده‌ای که در اردیبهشت ماه خریداری کردیم هنوز به دستمان نرسیده و مجبور به خرید از بازار آزاد شدیم.
تقیان ادامه می‌دهد: زمانی که قیمت شیر ۴۵٠٠ تومان است ما چگونه می‌توانیم علوفه بالای ۵٠٠٠ تومان را خریداری کنیم؟ در حالی که کارخانه شیر مطالبه ماه قبل را با دادن چک‌هایی برای ماه بعد، آن هم بعد از تماس‌های مکرر می‌پردازد.
وی تصریح می‌کند: این در حالی است که بزرگ‌ترین مانع برای افزایش قیمت شیر خام پس از جلسات کارشناسی‌شده و تصمیم نهایی ستاد تنظیم بازار برای افزایش قیمت به ۶۴۰۰ تومان، اتحادیه فراورده‌های لبنی بوده و با حمایت‌هایی که از آن‌ها صورت گرفت مصوبه در گلوگاه ابلاغ باقی ماند.
دامداران مجور می‌شوند حاصل زحمات خود را کشتارگاه‌ها بسپارند
صاحب این دامداری اشاره می‌کند: همه چیز برای دامدار گران شده و هیچ کس به آن توجهی ندارد و از سوی دیگر هم با افزایش قیمت شیر مخالفت می‌کنند؛ دامداران باید از چه راهی منابع خرید نهاده و علوفه دام خود را تأمین کنند.
تقیان در پایان تأکید می‌کند: دام‌های گرسنه نمی‌توانند معطل سلسله جلسات و تصمیمات کش و قوس‌دار مسؤولان باشند و زمانی که نتوانیم غذایشان را تأمین کنیم، مجبوریم حاصل زحماتمان را به کشتارگاه‌ها بسپاریم.
منافع ارز ۴۲۰۰ تومانی به دامدار نمی‌رسد
حجت‌الاسلام محمدتقی نقدعلی نیز در خصوص زمزمه افزایش قیمت لبنیات اظهار داشت: باید بین حقوق مصرف‌کننده و صرفه دامدار یک راهی را در پیش بگیریم که منابع هر دو طرف تأمین شود، اگر به همین شکل قیمت‌ها بالا برود، برای مصرف‌کننده مشکل ایجاد می‌شود کما اینکه مشکل هم ایجاد شده است.
عضو کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی با اشاره به گران شدن سرسام‌آور نهاده‌های دامی و به صرفه نبودن آن برای دامدار، گفت: امروز با کشتار دام مولد در سطح وسیع در کشور مواجه هستیم، به طور قطع دولت باید سیاست‌های حمایتی خود را در عرصه حمایت از دامدار توسعه دهد تا از یک طرف دام خود را سرپا نگه دارد و از طرف دیگر در بخش مصرف‌کننده به خاطر این که صرفه دامدار را تأمین کنیم، فشار به مصرف‌کننده وارد نشود.
وی با بیان اینکه به طور قطع مجبور به سیستم حمایتی از دامدار هستیم و باید بررسی شود که این حمایت به چه شکل باشد، بیان کرد: بیشتر کارشناسان ارز ۴۲۰۰ تومانی را فسادزا می‌دانند و منافع آن را معتقد هستند به دامدار نمی‌رسد و بیشتر منافع آن به واسطه‌ها و دست‌های پنهان از ابتدای بندرگاه تا بازار مصرف می‌رسد.
نقدعلی خاطرنشان کرد: باید سیاست حمایتی را به آخرین حلقه زنجیره یعنی زنجیره مصرف‌کننده منتقل کنیم و حلقه‌های ماقبل را تدبیر دیگری برای کیفیت حمایت از تولیدکنندگان داشته باشیم.
به نظر می‌رسد ثبات قیمت شیر با ثبات منحنی صعودی هزینه‌های تولید شیر خام همخوانی ندارد و نیازمند اقدام جهادی مسؤولان برای برطرف کردن مشکلات دامدارانی است که یکی از اقلام مهم و اساسی کشور را تولید می‌کنند.